Apel Pauna es Durlića za pomoć i saradnju u gašenju prvih vlaških emisija

OPRIŢ BAŽUOKURA KU ĻIMBA RUMÎŃASKĂ!

Mi dolepotpisani građani i građanke, ulažemo ovim putem najenergičniji protest protiv načina na koji se Televizija Bor odnosi prema vlaškome jeziku u emisiji nazvanoj "Retrospektiva", a koji se ogleda u prekomernom korišćenju srpskih reči, iako za većinu takvih pojmova i izraza postoje u vlaškim govorima žive i opštepoznate vlaške reči, ili u učestanom korišćenju bukvalnog prevoda sa srpskoga jezika, koji je rogobatan, stran duhu vlaškoga jezika, a u pojedinim slučajevima rečenice zvuče stupidno i besmisleno. Tražimo zato da se znatno poboljša čistota vlaškoga jezika u pomenutoj emisiji, a ukoliko to redakcijia Televizije Bor ne ume, ili ne želi da uradi - da se emisija skine sa programa, jer je ogromna većina Vlaha doživljava kao uvredu i teranje sprdnje na njihov račun. Sastavni deo ovoga protesta jeste jedan snimak pomenute emisije, odabran metodom slučajnog uzorka, i lista reči koje su izdvojene iz prva dva minuta emisije, kao slikovit dokaz da je ovaj protest razložan, a njegov zahtev smislen i opravdan.

"Jezik" koji se čuje u emisiji skaradan je primer kako otuđeni i ispolitizovani Nacionalni savet Vlaha zamišlja tzv. "standardizovani" vlaški jezik; ovakav "jezik" treba da preplavi televiziju, radio, novine, knjige, časopise, njega treba vlaška deca da uče u školama, pomoću njega - na kraju krajeva - Vlasi treba da očuvaju svoj etnički identitet! I tu ne bi bio problem da svaka druga reč u ovome "jeziku" nije srpska, iako u svakodnevnom govoru Vlaha za većinu takvih pojmova još uvek postoje žive, opšteraširene i svima dobro poznate reči; tu su takođe u upotrebi rečeničke konstrukcije koje nisu u duhu vlaškoga jezika, a samo u prva dva minuta ima više rečenica koje su kao celina potpune besmislice! Najgore je što to nije posledica neznanja, već političkog stava Nacionalnog saveta Vlaha, koji je oličen u "direktivi" njihovog Odbora za obaveštavanje i izdavačku delatnost da se upravo ovakav obogaljeni jezik, nazvan od drugoga Odbora "ljimba vlahă" (?!?!?), ima upotrebiti u sredstvima informisanja.

Umesto da radi na negovanju jezika u onome duhu u kome su ga stvarali naši preci, i da jeziku produži život u onome stanju u kome su nam ga oni predali, Vlaški nacionalni savet radi na skrnavljenju i ubijanju jezika, i to tako što ga živog sahranjuje!

Za one koji ne znaju vlaški, sugerišemo da zamisle jezik Rokera s Moravu kao "standard" za srpski jezik kojim se čitaju vesti na našoj televiziji! Ali, stvarno!

(Komentar na pomenutu emisiju od strane Pauna es Durlića.)

Naime, u navedenoj emisiji ne postoji ni jedna rečenica koja nije jasna Vlasima. Takvih izrečenih rečenica ima kod većine onih koji među nama koriste vlaški jezik u permanentnom kazivanju događaja ili određenog sadržaja iz života. Imam prilike da ponekad korigujem sagovornika koji tvrdi da i pored želje da to ispravi i odstrani iz govora- naprosto ne može... I ja to razumem, i svako od nas treba to da razume. To nije hir već stanje u kome se nalaze "vlaški govori" danas. Dajte vi, što napadate a koji navodno bolje znate vlaški, pomozite da se prevlada neučenost (neukost) i neupućenost koja je uzrok ovakvog govora vlaškog na podjednako jasan način svim Vlasima pre nego što rešiste da zatvarate to što je životna istina sa kojom se suočavamo. To je, na našu žalost al ne i na sramotu, nivo od koga moramo da počnemo sa radom. Dajte bolja rešenja prihvatljiva i razumljiva svim Vlasima. Mi,"malo umniji", se možemo razumevati i na stranim jezicima.

Vrodată anuošri aj batrnj a fuost marjeac să ajbă izvor în imanja aluor. Tuot izvuoru kît dă slab a fuost mare gîzdaluk šî blăgataće dî la Duomnjedzîu.
Ma kînd apa dîn izvuor jeasă ja să rasviră pră pomînt šî faśe imală šî morśile în okolu lu izvuor, să faśe mrkulă, da dîkă je izvuoru măj tarje šî narje unđe sî să dukă să faśe šî un lak.
Ma kum dîn mrkulă šî lak njima nu bjea apa anuoštri aj batrînj sa truđit să ćistaskă izvoru, să îl rînjaskă dî luom šî muorśilă, ku pjatră să îl zîđaskă or makră ku o butuoarkă să îl îngrađaskă. Aša jej faśasă la fîntînj ku apă rîaśe šî ljimpiđe dî la kare să adapasă tuoată lumnja.
Kînd a vadzut izvuoru pljin dă frundze šî ku luomurj nu a dzîs aj să astrukăm izvuoruosta ku pjatră šî ku pomînt kă apa dîn jeal nuje dî baut ma a luvat šî la adus în rînd.
Data dă întînj apa a fuost morśiluosă ma vrjeamja dî vrjeamje morśila sa ašadzat la fund šî apa sa ljimpedzît.

Vuorba anuoastră je ka apa lu izvuor, śe măj mult izvorjadze šî śe la măj mulće luokurj izvorjadză gîzdaluku šî bogacîja lu kultura anuostră je măj marje.
Aăja śe vrjeu să înkidă izvuoruosta dî vuorba anuoastră śe să daškisă dăkurînd la TV Buor nu ginđesk bun dî kultura šî tradicija anuoastră šî dî ljimba anuoastră.
Ku aša uoaminj grižîaljniś nu nje trîabje dušmanj dîn altă parće, kă kînd ar fij kum jej vrjeu nu sa mej vuorbi vuorba rumînjaskă aša kum să vuorbjeašće la rumînji anuoštri kă dî jej je asta vuorbă pruoastă šî urîtă.

Dă aja juo fracîlor šî surorj ma ruog dă vuoj nu va luvarăc dîpa aăja śe vrjeu să înkidă šî aîašća pucînje izvuoară śe avjem ma dac aźutuorj lu aăja śe dî izvuoarîlji batrînje jau sama da šî nuoj daškid šî dîn jealje fak fîntînje, kă dîn fîntînjilja tuoc nuoj o să bjeam!

Ku sănataće šî paśe!



dPasujoni

Aša je, spurkăčunjilji vjenjitje ordjeundje să spală sîngurje pin trječjerja ăpi.

Ništa manje nije važan detalj da je "(ne)srećni spiker" borske televizije momak koji je "iz preka" došao među nas, prepoznao "rădăčinu" i zbog toga je potrebno malo zalaganja i pomoći, da njegova jasna artikulacija bude
u pravoj funkciji i na zadovoljstvo svih nas. Da je završio neki "naš fakultet" i da su mu roditelji na "jakoj (drmajućoj) poziciji" jedva da bi ga neko spomenuo.